مهمترین انتظارات اخلاقی و اجتماعی در روابط بین همسران از دیدگاه اهل بیت

با مطالعه سیره علمی و رفتاری اهل بیت (علیه السلام) و معارف و آموزه‌های الزامی اخلاقی و مستحبات که از ناحیه اهل بیت (ع)به انسانها ارائه شده و خود اهل بیت(ع) نیز تاکید بر اجرای این آموزه ها داشته اند این بهره را می توان برد که اهل بیت(ع) در رابطه با سبک همسرداری نمونه ایی کامل هستند.بنابراین سبک همسرداری مبتنی بر سیره و انتظارات اهل بیت(ع) را می توان بهترین و اطمینان آورترین سبک همسرداری تلقی نمود.

انتظارات اهل بیت(ع) از همسران و سبک همسرداری آن بزرگواران متناسب و هماهنگ با اهداف خلقت انسان و در راستای رشد معنوی و مادی بوده است، شیوه و مدل زندگی اهل بیت، به تمام ابعاد زندگی عنایت شده و رفتارهای آن بزرگواران متناسب با ظرفیت ها و توانمندی ها و شایستگی ها بوده است، ملاحظه تفاوت های روان شناختی زن و مرد، نیازهای مادی و معنوی افراد، التزام به حقوق در خانواده، توجه به نیازهای جنسی و عاطفی و لذت های حلال از نکات برجسته ای است که اهل بیت(ع) از همسران انتظار دارند، بهره گیری حداکثری از اخلاق اسلامی در ساحت های مختلف روابط همسری، داشتن انتظارات قابل وصول از همسر و افزایش آستانه تحمل (صبوری و بردباری) نسبت به کمبودها و کاستی ها، از دیگر موضوعاتی است که در سیره و کلمات اهل بیت جلوه گری دارد.

برخی از توصیه های اهل بیت در مورد همسرداری

۱.توجه به تفاوت زن و مرد: زن و مرد به لحاظ عقلی،عاطفی ،جسمانی، مهارت کلامی، ویژگی مراقبتی، دلسوزی و… تفاوت قابل توجهی با یکدیگر دارند و این تفاوت ها در واگذاری نقشهای زنان و مردان مورد ملاحظه بوده است .

حضرت علی (ع)به دلیل لطافت زنان را از واگذاری مسئولیت های سنگین برحذر داشته می فرماید :زن را به کارهایی که فراتر از تحمل اوست وادار مکن که اینگونه برای رعایت تعادل و راحتی خیال و دوام زیبایی او بهتر است،زیرا زن گلی خوش بوست و پیشکار نیست.

۲.تاکید بر تعامل و ارتباط نیکو با همسر :

افرادی که توانایی ارتباط سازنده نیکو و اخلاق محور با یکدیگر و به ویژه اعضای خانواده را دارند از محبوبیت و ارزشمندی بیشتری برخوردارند.پیامبر گرامی(ص) توصیه فرمود :هنگامی که مرد با خانواده اش برخورد می‌کند به آنان سلام کند و خوش رو باشد.

۳.رعایت خوش لباسی و زینت و قدردانی از همسر

از جمله نکاتی که در آموزه های دینی از همسران انتظار می‌رود رعایت خوش لباسی و زینت و قدردانی و حمایت از همسر در امور مختلف است. پیامبر گرامی اسلام (ص) می‌فرمایند : هر زنی که در حج ،جهاد و طلب دانش به شوهرش کمک کند خداوند آن را پاداشی که به همسر حضرت ایوب داده به او می‌دهد.

3. رعایت حدود همسر و آزار نرساندن به او چه آزار جسمی و چه زبانی

زوجین باید از هرکنشی که رنجش خاطر همسر را فراهم کند بپرهیزند .همچنین باید زبان خود را کنترل کرده و از زبان طنز و کنایه زدن و عملی که تخریب کننده شخصیت همسر اجتناب ورزند.

امام باقر (ع)می‌فرمایند :بدا به حال زنی که شوهرش را عصبانی کند و خوشا بحال زنی که شوهرش از او راضی باشد.

۴.همسرداری و خانه داری نیکو

در سیره و سخنان اهل بیت (ع) و به ویژه در سخنان نبی مکرم اسلام حضرت محمد صلی الله جایگاه همسری و خانه داری زن مورد توجه جدی بوده و به رفتارهای مورد انتظار از زن در ایفای نقش همسری پاداشی هم تراز و معادل جهاد در راه خدا تعیین شده است .قرآن کریم زن را حافظ آبرو و اسرار مرد معرفی نموده است در یک تصویر زیبا زن و مرد را به لباس هم معرفی نموده است .همسران باید از آبروی یکدیگر صیانت کنند و ارزش اجتماعی خود را بالا ببرند.

۵.قهر نکردن با همسر

قهر کردن امری ناپسند است که برخی از زنان و حتی ممکن است برخی از مردان به آن مبتلا شده باشند.

پیامبر(ص) می فرمایند: هر زنی که با شوهرش قهر کند در حالی که خودش مقصر بوده است در روز قیامت بافرعون هامان و قارون در پایین‌ترین جایگاه آتش جهنم محشور می شود. مگر این که توبه کند و نزد شوهرش برگردد .

۶.استقبال رسمی از همسر و مشایعت او

به هنگام وارد شدن همسر به منزل یا بدرقه به هنگام بیرون رفتن نشانه علاقه مندی و صمیمیت میان زن و شوهر می باشد.پیامبررا گرامی اسلام می‌فرمایند :حق مرد بر زن آن است که چراغ خانه را روشن کند غذا را آماده سازد و هنگام ورود مرد به خانه تا جلوی در به استقبال او برود و به وی خوشامد بگوید

۷.راستگویی و صداقت با همسر

راستگویی و صداقت گل سرسبد و شاه کلید در اخلاق است .پیامبر (ص)تاکید می‌کند که به خانواده خود دروغ نگویید زیرا با دروغ و تردید افکنی پایه‌های اعتماد در خانواده فرو می ریزد.

۸.افزایش آستانه و مدارا با همسر

مدارا به معنای مهربانی کردن نرمی نمودن  با همسر است.به گونه‌ای که بدون رعایت آن بسیاری از امور جامعه و خانواده به سامان نمی رسد .پیامبر فرمود: هرکس با اخلاق بد همسر خود بسازد خداوند در آخرت پاداش شاکرانرا به می‌دهد .حضرت علی (ع)می فرماید: همیشه و در همه حال با همسرت مدارا کن و با او به نیکی رفتارکن تا زندگی با صفا و فرح زا شود.

منابع:

کتاب سبک زندگی همسرداری از منظر دین با رویکرد روانشناختی از موسسه امام خمینی

انتظارات زنان متاهل از همسرانشان با رضایت زناشویی از خدیجه سفیری و زینب هادیان

سبک زندگی اسلامی و سنجش آن از محمد کاویانی

۷۸۶