چگونه فرزندانمان را برای نماز صبح بیدار کنیم

چرا کودکان و نوجوانان برای ادای فریضه نماز صبح بر نمی خیزند یا به سختی و با غرولند و پرخاشگری برمی خیزند؟ کم نیستند کودکان و نوجوانانی که نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء را با وجود تعداد بیشتر رکعتها می خوانند، اما از خواندن نماز صبح اکراه دارند

چگونه فرزندانمان را برای نماز صبح بیدار کنیم؟

عوامل و علل اعتقادی وقتی کودک و نوجوان فاقد باور عمیق و ریشه دار نسبت به خدا و معاد باشد نه پشتوانه ای از عشق دارد تا او را برانگیزد و نه انگیزه اش چون خوف و هراس از بازخواست اخروی تا او را به ادای تکلیف دینی وادارد. کسی که صبحگاهان با وجود همه جاذبه های خواب، بستر را رها می کند و به نماز می ایستد یا از سر عشق و شیفتگی و معرفت به پروردگار است یا حداقل ترس از مجازات و آن که روشنی یقین در دل ندارد شوق برپایی نماز نخواهد داشت.

نمادها و نمودهای نامطلوب دینداران کودکان و نوجوانان کنجکاوانه و دقیق زندگی ما را می کاوند، اگر ما به نمازشان بخوانیم و آنها ما را به عنوان نمازگزار در ارتکاب گناه و ناشایسته بی پروا ببینند میان «نماز» و «رفتار» به جستجوی رابطه می پردازند و احیاناً چنین داوری و نتیجه گیری می کنند که نمازگزاران چنین اند. همین کافی است که نماز را متهم و از آن گریز و پرهیز کنند.

رفتارهای گناه آلود و ناروا اگر نماز از فحشا و منکر باز می دارد، فحشا و منکر نیز می تواند بازدارنده از نماز باشد! وقتی فضای زندگی ما از دروغ، فریب، حرام خواری، غیبت و حرمت شکنی تباه و سیاه شود، بازتاب آن نه تنها در نماز ما که در نماز و کنشهای دینی فرزندانمان محسوس و مشهود است. نه خود گناه کنیم و نه فضایی لغزاننده را برای فرزندانمان فراهم کنیم. رهاورد چنین فضای مهذبی اقبال فرزندان به نماز خواهد بود.

جزر و مدها و زیر و بم های درونی روح انسان همواره دستخوش دگرگونی های دائمی است و عناصر و عوامل گوناگونی در جان انسان آشوب می آفرینند. پس هنگام نشاط بهترین فرصت برای دعوت به عبادت، حتی عبور ازمرز «فرایض» به نوافل است و در هنگام بی نشاطی یا ادبار توقف در قلمرو فرایض. از همین رو، شناخت این جزر و مدها و ایجاد ارتباط سنجیده در آن موقعیت، در رفتارها، موضع گیری ها و نگرش های آینده فرد بسیار مؤثر است.

انتظار و تلقی ناروا از نماز وقتی جایگاه نماز درست تحلیل و تبیین نشود ممکن است بعد از مدتی نماز کنار گذاشته شود یا منظم برپا نشود که این نیز به حذف نماز می انجامد. گاه از نوجوان می پرسیم چرا نماز نمی خوانی؟ و پاسخ می شنویم که هر چه ازخدا خواستم که به فلان خواسته و آرزویم برسم، نشد پس دیگر نماز نمی خوانم، بنابراین استفاده ابزاری از نماز و القای خانواده ها که اگر نماز بخوانی، در امتحان قبول می شوی، نماز را در حد مشکل گشای مسائل عادی زندگی حتی گاه خواسته های نامعقول پایین می آورد و این آفت و آسیب بزرگ برای نماز خواندن است. کودک و نوجوان با اشتیاق به مسجد می رود ممکن است فضای مسجد ذوق و شوق و طبع حساس او را بر نمی انگیزد و خاطره تلخ، چاشنی آمدن می شود. این رویداد که گاه تا همیشه بر روح و نگرش انسان سایه می اندازد، گریزگاه وی می شود و جدایی وی را بر می انگیزد به همین دلیل باید تجربه های نخستین کودکان از مسجد با شیرینی و لطافت همراه باشد و از تحقیر، تمسخر، توهین و هر حرکتی یا حادثه ای که تند و تلخ و شکننده باشد پرهیز شود.

نویسنده:دکتر محمد رضا سنگری
منبع:روزنامه قدس

۷۸۶