تجارب اولیه زندگی

منشاء اولیه طرحواره های ناکارآمد تجارب تلخ دوران کودکی است.افراد در بزرگسالی ممکن است با موقعیت هایی مواجه شوند که موجب فعال شدن طرحواره های ناکارآمد اولیه شان می شود.در این حالت فرد دارد حاطره هیجان انگیزی از دوران خود را تجربه می کند. این موقعیت ها اغلب مشابه موقعیت های دوران کودکی و تکرار رابطه آنها با والدین شان است. یانگ (۱۳۸۴) معتقد است چهار نوع تجارب اولیه وجود دارد که عبارتند از :

۱.ناکامی های دردناک:که در نتیجه ارضا نشدن نیازها به وجود می آیند.این ناکامی ها وقتی به وجود می آیند که فرد در محیط اولیه اش تجارب مطلوب کمتری دارد و محیط ناکام کننده باعث شکل گیری طرحواره های مانند محرومیت هیجانی و طرد می شود.

۲.آسیب یا ضربه دیدن:صدمه،آسیب و تعدی به فرد در دوران کودکی اش موجب می شود.در او طرحواره هایی مانند بی اعتمادی ،نقص و شرم و آسیب پذیری نسبت به ضرر شکل بگیرد.

۳.تجارب مطلوب بیش از حد:والدین موقعیت ها و امکانات زیادی را برای فرزند خود فراهم می کنند که باعث شکل گیری طرحواره هایی همانند وابستگی /بی کفایتی و استحقاق/بزرگ منشی وی می شود. این افراد در کودکی بیش از حد نوازش شده و آزاد گذاشته شده اند.نیازهای هیجانی آنها برای استقلال و محدودیت منطقی برآورده نشده است. والدین نیز بیش از حد در زندگی فردی آنها دخالت کرده و از آنها مراقبت افراطی به عمل آورده اند.

۴.همانند سازی انتخابی:چهارمین تجربه اولیه زندگی که طرحواره های ناکارآمد را می سازد همانند سازی انتخابی با والدین یا سایر افراد مهم در زندگی فرد است.فرد به طور انتخابی افکار،احساسات و رفتار والدین را درونی می کند و آن را به دیگر حوزه های ارتباطی اش با سایر افراد تعمیم می دهد.

منبع:کتاب نقش طرحواره درمانی در کاهش خشونت علیه زنان

مولف:شریفه سلطانی

تهیه و تنظیم:نازیلا چاکرزهی

۷۸۶