دلایل تأخیر کلامی و زبانی

عوامل زیادی می‌تواند باعث تأخیر کلامی و زبانی کودک شود. مثلاً یکی از آن عوامل،‌ معیوب بودن سیستم تکلم کودک مثل مشکل در زبان یا سقف دهانش است. تا خوردن زیر زبان می‌تواند حرکت زبان را در تولید کلام، محدود کند.

بیشتر کودکانی که تأخیر کلامی دارند ممکن است مشکلاتی در مغز داشته باشند به طوری که ارتباط کافی در مغز برای ایجاد و تولید کلام وجود نداشته باشد. این نوع کودکان با مشکل در استفاده از لب‌ها، زبان و فک برای تولید آوا مواجه هستند.

مشکلات گفتاری می‌تواند تنها مشکل حاصله باشد یا شاید با مشکلات دیگری مثل مشکل در بلع هم همراه باشد. تأخیر کلامی همچنین می‌تواند نشان دهنده یک تأخیر کلی در همه زمینه‌های رشد کودک باشد.

مشکلات شنیداری نیز معمولاً به تأخیر در سخن گفتن ارتباط دارد. پس اگر کودکی دچار مشکل گفتاری است حتماً باید از نظر شنیداری آزمایش شود. چنین کودکانی احتمالاً در فهم، تقلید و گفتار مشکل دارند.

عفونت گوش،‌ خصوصاً عفونت‌های مزمن می‌تواند روی قدرت شنیداری تأثیر بگذارد. باید به عفونت‌های ساده گوش (که می‌تواند یک تهدید باشد)‌ اهمیت داد اگر چه شاید تاثیری روی گفتار نداشته باشد.

گفتار درمانی

اگر خودتان یا پزشک کودکتان در خصوص مشکل دار بودن کودک مشکوک شدید، یک آزمایش و بررسی مقدماتی توسط متخصص گفتار درمانی، بسیار ضروری است.

متخصص گفتار درمانی، ابتدا به مهارت‌های کلامی و زبانی کودک توجه کرده و آن را با توجه به جنبه‌های دیگر رشد کودک بررسی می‌کند. او تست‌های استانداردی را انجام می‌دهد و به دنبال نکته بر جسته‌ای در خصوص پیشرفت گفتاری و زبانی کودک می‌گردد. او بررسی می‌کند که کودک چقدر می‌فهمد، چه می‌تواند بگوید، آیا کودک سعی در برقراری ارتباط به روش‌های دیگر مثل اشاره کردن و تکان دادن سر و غیره به جای گفتار دارد، او وضوح کلام کودک را بررسی می‌کند، وضعیت دهان او (زبان، دهان و سقف آن) و عملکرد بخش‌های مختلف دهان برای صحبت کردن و حتی غذا خوردن و بلع را مورد بررسی دقیق قرار می‌دهد.

اگر او تشخیص داد که کودکتان درگیر تأخیر کلامی است و نیاز به درمان دارد، نقش شما در این زمینه بسیار حیاتی است. او به شما می‌آموزد که چگونه در خانه با کودک خود تمرین کنید تا مهارت‌های گفتاری او را بهبود ببخشید.

اقدامات والدین در رفع مشکل تأخیر کلامی در کودکان:

مانند بسیاری چیزهای دیگر، پیشرفت در گفتار نیز مخلوطی از طبیعت و ذات کودک و آموخته‌ها و تربیت او است. ژنتیک می‌تواند در این میان مؤثر باشد و هوش و استعداد کودک در یادگیری گفتار به او کمک کند اما به هر حال محیط اطراف هم بسیار تاثیرگذار است و نحوه تربیت کودک در توانمندی‌های او نقش مهمی ایفا می‌کند.

وقتی در گفتار، زبان، شنوایی یا در رشد کودک مشکلاتی وجود داشته باشد، مداخله سریع والدین کودک می‌تواند به او کمک کند. وقتی شما فهم بهتری از دلیل حرف نزدن کودک خود داشته باشید، می‌توانید راه‌هایی را برای بهبود رشد گفتاری او یاد بگیرید. در اینجا چند نکته کلی که در این زمینه می‌توانید در منزل به کار برده و توسط آن به رشد گفتاری فرزندتان کمک کنید، آورده شده است:

زمان زیادی را به برقراری ارتباط با کودکتان اختصاص دهید حتی در دوران نوزادی او. با او حرف بزنید، برایش شعر بخوانید و او را تشویق کنید تا صداها و اشارات را تقلید کند.

برای کودک خود کتاب بخوانید. این کار را از ۶ ماهگی یا حتی زودتر آغاز کنید. حتماً لازم نیست که همه کتاب را برای او بخوانید، کتاب‌هایی که مناسب سن اوست و دارای تصاویری است که او را تشویق به تماشای آن‌ها می‌کند تهیه کنید. کم کم سعی کنید به تصاویر اشاره کنید و نام آنها را بیان کرده و او را به این کار تشویق کنید. سپس می‌توانید به صورت شعر وار برای او کتاب بخوانید.

از موقعیت‌های روزانه برای تقویت گفتار کودک استفاده کنید. به عبارت دیگر با او در طی روز صحبت کنید. مثلاً اسم میوه‌ها را در مغازه میوه فروشی به او بگویید، به او توضیح دهید که در حین درست کردن غذا یا تمیز کردن خانه چه می‌کنید، به اشیاء منزل اشاره کنید و در حین رانندگی نظر او را به صداهای اطراف خود جلب کنید. از او سوالاتی بپرسید و پاسخ‌های او را تصدیق کنید (حتی اگر فهم آنها سخت باشد.)

منظور خود را به صورت ساده بیان کنید اما هرگز از «کلام بچگانه» استفاده نکنید و سعی نداشته باشید تا با لحن یک کودک صحبت کنید. هر چه زودتر به مشکلات گفتاری کودک خود پی ببرید، بهتر می‌توانید او را درمان کنید. شما در قبال فرزند خود مسوول هستید. با کمک گرفتن بموقع از متخصص و وقت گذاشتن، کودک شما در آینده قادر به برقراری ارتباط منا‌سب با شما و دنیای اطراف خواهد بود.

منبع: بهداشت روان کودکان

فرستنده:مهین صیادی از زابل

۷۸۶