جاذبه های گردشگری اورامان تخت کردستان

منطقه اورامان بدلیل ساختار جغرافیایى متفاوت با سایر نقاط ایران و احاطه شدن درون کوهستانهاى مرتفع از مناظر طبیعى بسیار زیبایى برخوردار است. نکته حائز اهمیت ساختار شیبدار و کوهستانى محور اورامان می باشد که لحظه به لحظه با تغییر ارتفاع، مناظر اطراف را زیباتر کرده است. وجود عوارض طبیعى متعدد نظیر چشمه ها، جنگل ها، کوه ها، غارها، دره هاى عمیق، راههاى پر پیچ وخم و رودبارهاى فراوان این منطقه را براى تورسیم و مخصوصا اکورتوریسم در تمام فصول سال مستعد نموده است. روستاهای اطراف اورامان تخت نیز به خودی خود بر زیبایی های منطقه افزوده و در جذب گردشگر موثراند.

کوه ها و دشتها

وجود ارتفاعات، پستى و بلندى ها، بیابان ها و دره ها منابع طبیعى بالقوه قلمداد مى شوند که در صورت ایجاد دسترسى و فراهم کردن زیر ساخت ها، به جاذبه تبدیل مى شوند. برخى از چشم اندازها و جاذبه هاى گردشگرى در اورامان شامل ؛ چشماندازهاى ژالانه و شاهو و ارتفاعات و دامنه سرسبز آن، آبشار هاى مناطق پیرامون آن، چشم انداز مزارع پلکانى است. از مهمترین ارتفاعات این دهستان مى توان به ژالانه، کوسالان ، شاهو ، عودالان ، کوه تخت و … اشاره کرد.

جاذبه های معماری و بافت روستا

سبک معماری خانه ها به خودی خود یکی از جاذبه های گردشگری اورامان تخت محسوب می گردد. ساختار کوهستانى و پله های این معمارى چهره اى منحصر به فرد به منطقه داده و به عنوان نماد و هویت این بخش از کشور بشمار مى آید. اکثر روستاهاى منطقه اورامان به صورت نزولى – صعودى در دامنه کوه گسترش یافته و جزو روستاهاى طولى به حساب مى آیند. بافت کلى مسکن روستاهاى منطقه، به علت قرار گرفتن در موقعیت کوهستانى، به شکل مجتمع و پلکانى شکل هستند و عمدتا از سنگ و به صورت خشکه چین است. در بناهاى سنگى، اگر آب در آن نفوذ کند باعث نم گرفتگى دیوار و تخریب آن نمى شود. در این روستاها خانه ها بر روى شیب و دامنه کوه ساخته مى شوند و نیمى از خانه ساخته شده درون کوه قرار مى گیرد. مهم ترین مصالح مورد استفاده در ابنیه این روستا، چوب درختان محلی و سنگهای موجود در طبیعت است.

هتل سنگی

اساسا تسهیلات و خدمات گردشگرى از دیدگاه اقتصادى، ساختارهاى زیربنایى و روبنایى این صنعت را تشکیل مى دهند. گسترش اینگونه پدیده ها موجبات تسهیل در امر توسعه و شکوفایى صنعت گردشگرى را فراهم مى آورد. بدین منظور و در راستاى ارتقاء جاذبه هاى گردشگرى، هتل سنگى در سال۱۳۸۵ در دو طبقه و با دانش سنتى ساکنین روستا ساخته شد. طراحى، مصالح اصلى، ساخت، مبلمان، غذا و سایر ملزومات هتل، بومى اورامان مى باشد. و انتظار مى رود علاوه بر ارائه خدمات اقامتى و جنبى، خود به جاذبه گردشگرى بدل گردد.

صنایع دستی

هنرهاى سنتى از دیرباز در میان کوردها رواج داشته و با توجه به شرایط خاص جغرافیایى از تنوع برخوردار بوده است. تولید این آثار هم مصرف محلى دارد و هم در بهبود اوضاع اقتصادى زندگى مردم منطقه تاثیرى جدى دارد.. اگرچه صنایع دستى که در کردستان و بالاخص در اورامانات وجود دارد طیفى گسترده از انواع آن را در بر دارد اما عمده محصولاتى که اکنون براى عرضه در منطقه وجود دارد عبارتند از: لباسهاى کوردى اعم از مردانه (چوخا و رانک) و زنانه، گیوه، قالى و در مواردى چوب کارى و کارهاى خراطى مى باشد.

پوشاک

لباس مردان کرد اورامانی از چوخه، پانتول ملکی، شال، دستار، فرنجی تشکیل شده و گاهی نیز جافی، کلینجه، شال کلکه، دستار و پیراهن بلند می پوشند. پیش از ورود پارچه و کفش های خارجی به استان کردستان، بیشتر پارچه ها و پای افزار مورد نیاز آنها توسط بافندگان و دوزندگان محلی بافته و ساخته میشده است. جولایی، بافت، پارچه و… انواع دستبافت های این منطقه هستند.

غذاهای محلی

از مهم ترین غذاهای محلی این روستا می توان به دوینه، شلمین ، آش دوغ، لونش، کلانه، شلغم ترش، یکاوه، پلیز، غازین و انواع غذاهای گیاهی و نان های محلی اشاره کرد. قارچ، کرفس، کنگر، ریواس، خوژه، پنیر، شیر، عسل، گردو، انجیر موادغذایی این منطقه را تشکیل میدهند. پلو، دوغه یا آش دوغ، ساوار، گردول، ترخینه، دوختن یا آش گزنه، هتیمچه با گوشت گوسفند، گرما، رشته پلو، رشته رون یک آبه، پرشین، شلغم ترش، و کلانه، از غذاهای اورامانی است.

زبان

مردم اورامان کرد و به گویش هورامی (اورامی) تکلم می کنند. هورامی کمتر از گویش های دیگر دچار دگرگونی شده است.

گردآوری : حبیبه رئیسی

منبع  : جاذبه‌های گردشگری اورامان ، مؤلف: برهان‌الدین ولدبیگی  ،ناشر: طاق بستان  ،سال چاپ: ۱۳۹۷

۷۸۶