جزایر سه گانه ایرانی

در ساحل شمالی خلیج فارس، ایران مالک بیشترین و طولانی‌ترین مرز است. مالکیت سه جزیره تنب بزرگ، کوچک و ابوموسی در سالیان اخیر مورد تشکیک قرار گرفته است. امارات متحده عربی ادعای مالکیت صد در صدی بر این جزایر را بارها اعلام کرده و اعراب هم از این ادعا حمایت کردده‌اند. همزمان با خروج بریتانیا در قرن نوزدهم از خلیج فارس، امنیت آن به دست کشورهای منطقه افتاد. با دست کشیدن ایران از بحرین، مالکیت جزایر سه‌گانه به ایران داده شد ولی امارات توافق ۱۹۷۱م را نپذیرفته و ادعای خود را تکرار می‌کند، و با توجه به بازی‌های سیاسی موجود در منطقه مالکیت این جزایر بارها و بارها مورد تشکیک و دستاویز قرار گرفته است. ولی این جزایر از دو نظر متعلق به ایران هستند: از نظر مالکیت تاریخی، همچنین از نظر حقوق دریاها که آب‌های سرزمینی یک کشور را ۵/۲۲ کیلومتر قرارداده‌اند. بین هیچکدام از جزایر جنوبی ایران دو برابر عرض دریای سرزمینی فاصله وجود ندارد که آب‌های آزاد وجود داشته باشد. در صورتی که نزدیک‌ترین فاصله جزیره ابوموسی تا شارجه ۶۰ کیلومتر و حداقل فاصله راس‌الخیمه تا تنب بزرگ ۷۰ کیلومتر است، در مقابل، فاصله بدنه اصلی ایران تا قشم، قشم تا تنب، تنب تا ابوموسی بیش از ۳۱ کیلومتر نیست.

پس ایران ناگزیر است جهت اعمال دقیق حاکمیت و کنترل خود بر تنگه فوق‌العاده استراتژیک هرمز، جزایر اطراف آن، از جمله جزایر سه‌گانه را تحت کنترل و حاکمیت خود داشته باشد؛ هرچند این ادعا هیچ منافاتی با حقوق تاریخی ایران بر این جزایر نداشته و حتی موید آن نیز می‌باشد. دلایل دولت ایران برای اعاده حاکمیت خود در جزایر، هم سیاسی ــ استراتژیک است و هم‌ ارضی ــ تاریخی. ایران همواره نسبت به اشغال این جزایر از طریق مجاری دیپلماتیک اعتراض کرده است، مهم‌ترین دلیل ایران، موقعیت استراتژیک این جزایر بوده است. ایران بر جزایر تنگه هرمز مانند لارک، هرمز، قشم و هنگام حاکمیت داشته است. جمهوری اسلامی ایران معتقد است که کنترل جزایر سه‌گانه توسط ایران برای امنیت ایران، کشورهای عربی خلیج‌فارس و همه جهان ضروری است.

گردآوری : حبیبه رئیسی

هرمیداس باوند، داود؛ مبانی تاریخی، سیاسی و حقوقی حاکمیت ایران بر جزایر تنب و ابو موسی، تهران، انتشارات وزارت امورخارجه، ۱۳۷۷، ص ۲۳۱

احمدی، حمید؛ سیاست خارجی آمریکا در خلیج فارس، تهران، مجله اطلاعات سیاسی اقتصادی – شماره ۱۳۱-۱۳۲، ۱۳۷۷، صص ۵۱ الی ۷۶

۷۸۶